Το μεγαλείο της φύσης σμίγει με τα θραύσματα που ο Αντρέας Γκολφινόπουλος ανασύρει από το πεδίο της λήθης στα πρόσφατα έργα του τα οποία αφηγούνται κρυπτογραφημένες αυτοβιογραφικές ιστορίες. Απελευθερώνοντας τη φαντασία του και ενεργοποιώντας τη γλώσσα των συνειρμών, δημιουργεί χώρους ονειρικούς, κατοικημένους από δισυπόστατα σύμβολα: δέντρα-γυναίκες που μεταλλάσονται αέναα. Τα διφυή σχήματα επαναλαμβάνονται από πίνακα σε πίνακα, εισάγοντας το θεατή στη μαγική διαδικασία της μεταμόρφωσής τους. Οι ακινητοποιημένες στιγμές μέσα στο χρόνο συντάσσουν αυτοτελή οπτικά διηγήματα, συνθέτοντας παράλληλα μια εννιαία ιστορία εν εξελίξει που υποβάλλει στο θεατή, πέρα από την αποσπασματική, τη σφαιρική ανάγνωση του συνόλου των έργων.

Σπαράγματα της εξωτερικής πραγματικότητας και του υποσυνείδητου, τα έργα του Γκολφινόπουλου συνυφαίνουν αρμονικά αντιφατικές αξίες. Η ελευθερία συναντιέται με την πειθαρχία και η αναρχία του νου με την τάξη και τη λογική. Η χρυσή τομή και οι γεωμετρικές χαράξεις δομούν το ζωγραφικό υπόβαθρο, διαρθρώνοντας τον κάνναβο πάνω στον οποίο ξετυλίγονται τα παραληρήματα της όρασης και του νου. Ο Θεατής διαισθάνεται την κρυμμένη γεωμετρία, μια γεωμετρία διάχυτη που δεν στερεί από τα έργα τη μεταφυσική χροιά τους και η οποία διέπει άλλωστε τους νόμους της φύσης.

Οι αμφίσημοι κάτοικοι των ουτοπικών τοπίων σχηματοποιούνται από ευθείες γραμμές, κύκλους και καμπύλες οι διαφορετικοί συνδυασμοί των οποίων προσφέρουν στον καλλιτέχνη άπειρες δυνατότητες, γεννώντας κάθε φορά νέες παραστατικές εικόνες. Παραταγμένες η μία δίπλα στην άλλη, οι κηλίδες των ψυχρών ή θερμών χρωμάτων αντικαθιστούν τις αυθόρμητες παρορμητικές πινελιές, ενισχύοντας τη γεωμετρική οντότητα των συνθέσεων. Η επίπονη και αυστηρή διαδικασία του κηλιδισμού υπηρετεί την αταξία και τη ρευστότητα της σκέψης, αναδυκνύοντας μέσα από τη συμβολική χρήση του χρώματος τις εναλλασόμενες καταστάσεις της ανθρώπινης ύπαρξης.

Ξεπηδώντας από το απόμακρο ή πρόσφατο παρελθόν, τα ερωτικά γυναικεία προφίλ που στοιχειώνουν σαν έμμονες σκέψεις τα πευκόμορφα σύμβολα, εμπλέκονται σχηματικά με τα πυκνά φυλλώματα των δένδρων. Εύθραυστες και τρυφερές φιγούρες, έτοιμες να αλλάξουν μορφή με το παραμικρό φύσημα του ανέμου, ανακαλούν τις φευγαλέες βιωματικές εικόνες που προκαλούνται από τη συνεχή παλινδρόμηση της μνήμης μπρος και πίσω μέσα στο χρόνο.

Θα έλεγε κανείς ότι ο Γκολφινόπουλος εξωτερικεύει το ενδότερο είναι του όχι μόνο για να ισορροπήσει και να γαληνέψει τον ψυχισμό του αλλά και για να έρθει σε απόλυτη συνάφεια και αρμονία με τον έξω κόσμο, δημιουργώντας αντικαθρεφτίσματα της ψυχής και του σύμπαντος.


Μπία Παπαδοπούλου

Ιστορικός Τέχνης




Ο ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΤΟΥ ΒΙΩΜΕΝΟΥ ΧΡΟΝΟΥ


Πλήξη ή συγκίνηση διαφεντεύει τις πρόσφατες αμφίσημες εικόνες του Αντρέα Γκολφινόπουλου; Μπορεί καθένας να απολαύσει εξίσου και τα δύο αν διαθέτει την επιθυμία να συμμετάσχει στο παιχνίδι της μνημειακής μεταμόρφωσης που επιχειρεί ο ζωγράφος ανάμεσα στα σχέδια των κυπαρισσιών και των πεύκων με τα αντικείμενα των ερωτικών επιθυμιών του σώματος. Η νέα εικονογραφία του είναι μεταφορική και συνεχίζει τις ενότητες που έχουν προηγηθεί [Αναδρομές (1989), Γυναικείο Σύννεφο (1993), Άσπρο Κυπαρίσσι (1994), Εικόνες και Οράματα (1998)]. Αρκεί κάποιος να εστιάσει στις τελευταίες λέξεις της ποιητικής του σκέψης που είχε το κουράγιο να συμπεριλάβει στον πρόσφατο κατάλογο: "έρωτες με χρώματα για ζωγραφιές / αγάπες μας αξέχαστες και ξεχασμένες". Η πρόταση είναι τόσο σαφής όσο και η ένταση της μνήμης. Η αναγωγή στη μνήμη, εκτός από την κάθαρση τροφοδοτεί τη μεταμόρφωση. Η μεταμόρφωση εμπεριέχει τη μεταφορά. Καθόλου τυχαία, οι 'πευκομορφές' του καλλιτέχνη εκτονώνουν την ένταση στην αναγωγή της ανθρώπινης μορφής. Η μοναξιά ενισχύει την παρατήρηση και η επιθυμία την αμφισημία. Ο Γκολφινόπουλος ερμηνεύει με όρους ζωγραφικής εκείνο που αιωρείται στη σκέψη. Η αμφισημία εμφανίζεται στη σχηματοποιημένη ασάφεια εκείνου που μοιάζει να είναι σαφής εικόνα της πραγματικότητας. Στην τέχνη δεν υπάρχει μόνον η περιγραφή, όπως στη ζωή. Γι' αυτό η οπτική ψευδαίσθηση στις τωρινές εικόνες του καλλιτέχνη συντάσσεται με την παράτολμη σύζευξη του αποστασιοποημένου αισθήματος και την απλή τεκτονική δομή του δέντρου. Καθένα απ' αυτά, μικρό θραύσμα μνήμης όλα μαζί, συνθέτουν έναν τόπο διάρκειας, συνειρμών και ιδεών. Γνωστό το παιχνίδι, από την εποχή του Λεονάρντο όταν παρακινούσε τους μαθητές του στους υγρούς τοιχους των ερειπίων να βλέπουν νέες φόρμες και να ενισχύουν τη φαντασία τους. Όταν η ψυχανάλυση εισέβαλλε στο χώρο της τέχνης με τους σουρεαλιστές, ο Max Ernst μεταμόρφωνε τις γυναίκες σε πουλιά, ο Salvador Dali ζωγράφιζε ανθρωπόμορφους πύργους και ο Rene Magritte φλεγόμενους ιπτάμενους βράχους. Στους σουρεαλιστές, η ταραχή των αισθήσεων υπερείχε του κατευνασμού τους και η μεταμόρφωση της στεγνής περιγραφής. Από τότε μέχρι σήμερα, η πορεία της καλλιτεχνικής δημιουργίας δίνοντας προτεραιότητα στην επικοινωνία δημιούργησε την σύγχρονη αισθητική της πληροφορικής που υπέσκαψε το ρόλο της μεταμόρφωσης και ανέδειξε την υπεροχή της περιγραφής της πραγματικότητας. Ο καλλιτέχνης από ιερέα της μεταμόρφωσης εξελίχθηκε σε επιστήμονα της περιγραφής. Εντούτοις, ο Αντρέας Γκολφινόπουλος συνεχίζει με ρομαντισμό και ιπποσύνη να συνδυάζει εικόνες που διατηρεί στη μνήμη του με άλλες που αποτυπώνονται στον αμφιβληστροειδή. Για να καλύψει τη διαφορά ανάμεσα στην αντικειμενική παρατήρηση και την υποκειμενική ερμηνεία, ο καλλιτέχνης υιοθέτησε την μνημειακή σχηματοποίηση. Στη συνέχεια την κατέστησε μέθοδο για να οργανώσει τη γνώση στην επιφάνεια του τελάρου και να διαπιστώσει το μύθο της ανθρώπινης επικοινωνίας. Με όση οξυδέρκεια και να έχει μελετήσει τα σχήματα της φύσης και τα ανθρώπινα αισθήματα, συνεχίζει να ζωγραφίζει τα απομεινάρια τους σαν να πρόκειται για τον καλλιτέχνη του βιωμένου χρόνου.


Δρ. Γιάννης Κολοκοτρώνης

Επ. Καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης
ΔΠΘ - Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών




ΜΟΡΦΟΓΕΝΝΗΣΗ


Θεματα ανυποψιαστα,
τα πευκα με τα κυπαρισσια.
Σκιτσα που μου κρατανε για χρονια συντροφια.
Καποια συννεφα στο παρελθον
καποια δεντρα τωρα.
Κυπαρισια ψηλα.
Δεντροκοριτσα με τα μακρια μαλλια τους
γραφουν σχηματα στο χωρο
και στον ουρανο.
Πευκα ομιλητικα.
Γυναικες απο τα παλια
με τα χοντρα παλτα τους,
με πολυχρωμες εσαρπες
και καρφιτσες στα πετα.
Με καπελα στρωτα
φορτωμενα λουλουδια και μεγαλα φτερα
τραγουδανε στο φυσημα τ' αγερα.
Πρασινα πελωρια γλυπτα
πρασινες ατελειωτες γραμμες.
Μορφογεννηση και Πευκομορφες.
Δεντρα,
γεννηθηκαν για συντροφιες
μπουκετα με μορφες αγαπημενες.
Ερωτες με χρωματα για ζωγραφιες
αγαπες μας αξεχαστες και ξεχασμενες.


Αντρέας Γκολφινόπουλος

20-8-05